ریاضی با بازی و مفهوم تقارن اول ابتدایی به سبک ریبازی

آموزش تقارن در پایه اول ابتدایی زمانی بیشترین اثر را دارد که کودک بتواند ریاضی را نه فقط ببیند، بلکه تجربه کند. اینجاست که رویکرد ریاضی با بازی اهمیت پیدا می‌کند؛ رویکردی که باعث می‌شود کودک با ساختن، دست‌ورزی و کشف، مفهوم تقارن را به شکل واقعی درک کند. در همین راستا، ریبازی با ارائه محتوا و ابزارهای آموزشی متفاوت، سبک جدیدی از آموزش ریاضی را به کلاس اول می‌آورد. ریبازی بر پایه‌ی ریاضی با بازی طراحی شده است؛ یعنی کودک هنگام یادگیری تقارن، با قطعات، شکل‌ها و فعالیت‌های عملی کار می‌کند و از طریق تجربه مستقیم، مفهوم را می‌فهمد و به آن مسلط می‌شود.

این روش آموزش باعث می‌شود تقارن برای کودک فقط یک تصویر کتابی نباشد، بلکه یک کشف واقعی و هیجان‌انگیز باشد.
اما ارزش اصلی این محتوا برای معلمان و داوطلبان استخدام آموزش‌وپرورش در جای دیگری است: این روش تدریس، همان مهارتی است که مدیران مدارس و مصاحبه‌گران دقیقاً به‌دنبال آن هستند.

در این محتوا یاد می‌گیرید:

• چگونه تقارن را با بازی، دست‌ورزی و فعالیت‌های عملی تدریس کنید.

• چگونه مفاهیم ساده را به شکل حرفه‌ای، مفهومی و قابل درک آموزش دهید.

• فعالیت‌های آماده‌ای که فوراً می‌توانید در کلاس یا آزمون عملی اجرا کنید.

• و مهم‌تر از همه، چگونگی آموزش مفهوم تقارن در طراحی مسائل است؛ به‌گونه‌ای که دانش‌آموزان بتوانند با اتکا به این مفهوم، توانایی حل مسئله را در موقعیت‌های مختلف به دست بیاورند.

این یک مطلب آموزشی معمولی نیست؛
یک ابزار رقابتی است که می‌تواند شما را میان سایر معلمان و متقاضیان استخدام چند پله جلوتر ببرد.

چگونگی آموزش تقارن در کارگاه ریاضی با بازی

فعالیت 1: تصویر زیر را بسازید. ( اگر می خواهید از ابزار پکیج ریبازی استفاده کنید، رنگها را به گونه ی تغییر دهید که تقارن دو طرف به هم نخورد و از طرفی بتوانید جمع های دو قلو را نیز آموزش دهید.)    

ساختن این تصویر با دومینوها نقش بسیار مهمی در تقویت مهارت‌های دست‌ورزی کودکان دارد؛ زیرا کودک هنگام چیدن قطعات، هماهنگی چشم و دست، تمرکز، دقت، جهت‌یابی و کنترل حرکتی ظریف را تمرین می‌کند.

یک مربی خلاق، علاوه بر تقویت مهارت‌های حرکتی دانش‌آموز، می‌تواند با همین فعالیت و به صورت ریاضی با بازی سؤالاتی مرتبط با مفاهیم زیر طراحی کند:

• چپ و راست

• شمارش

• جمع‌های دوقلو

• جمع‌های ممکنِ عدد ۴

• ردیف و ستون

• تقارن

به این ترتیب، یک فعالیت ساده می‌تواند به بستری برای آموزش و تثبیت چندین مفهوم مهم ریاضی تبدیل شود.

ریبازی یک مزیت بزرگ نسبت به رقبای خود دارد:
با یک فعالیت ساده, می‌تواند مرور گسترده‌ای از مفاهیم قبلی را برای کودکان فراهم کند؛ به طوری که کودک بدون احساس سختی یا تکرار، چندین مفهوم ریاضی را هم‌زمان تقویت می‌کند.

🎯 نمونه سؤال‌های استاندارد کارگاه ریاضی با بازی 

• به سمتِ راستِ چوب سبزرنگ نگاه کن.
  ردیف‌ها را از بالا به پایین بشمار. سمت راست چند ردیف دارد؟

  ✔ نمایش مهارت: هدایت توجه، آموزش مسیر نگاه، ترتیب و ردیف‌ها

---

• حالا بگو تعداد ردیف‌های سمت راست بیشتر است یا سمت چپ؟

  ✔ نمایش مهارت: مقایسه، درک تقارن، تحلیل دیداری

---

• تعداد مهره‌های صورتیِ ردیف دومِ سمت راست را با انگشتان دست چپت نشان بده.

  ✔ نمایش مهارت: جهت‌یابی، تقویت ارتباط بین ریاضی و بدن، فعال‌سازی هر دو نیمکره

---

• تعداد مهره‌های صورتیِ هر دو طرف را بشمار.
  حالا بگو کدام طرف بیشتر است و چقدر اختلاف دارند.

       ✔ نمایش مهارت: شمارش دقیق، مقایسه کمی، بیان منطقی پاسخ

این گونه سوالات به شما ایده می دهد که چگونه سوالات مفهومی را به صورت شهودی برای دانش آموزان طراحی کنید.

تمرین برای معلمان و متقاضیان استخدامی :

• چگونه با استفاده از تصویر بالا جمع نظام دار ( جمع های ممکن عدد 4 ) را آموزش می دهید؟
• چگونه تقارن را آموزش می دهید؟ حتما مقالات مربوط به تقارن را در پیج مطالعه کید.
• سوال برای جمع های دوقلو طراحی کنید.

تذکر: برای هر کدام از موضوعات حداقل 5 سوال طراحی کنید. نکته: می‌توانید برای ارزیابی سؤالات خود، دیدگاهتان را در بخش نظرات بنویسید تا اشکالات احتمالی برطرف شود. فعالیت 2: آموزش تقارن همراه با مفهوم شمارش و ساعت یک دسته‌ هشت‌تایی و یک دسته چهارتایی از مهره‌های دومینو را بردارید و سازه‌ای مشابه تصویر بسازید. چوب سبزِ بلند موجود در پکیج، برای سنجش مهارت‌های دست‌ورزی کودک و بررسی متقارن بودن سازه استفاده شده است. حتماً این سازه را با دانش‌آموزان تمرین کنید؛ زیرا تسلط بر این فعالیت باعث می‌شود در مراحل بعدی که مفاهیم جدید بر پایه‌ی همین سازه ارائه می‌شود، زمان کمتری برای ساخت و درک آن صرف کنند.

این فعالیت نه‌تنها در تقویت هماهنگی چشم و دست، افزایش تمرکز و دقت، و درک تقارن مؤثر است، بلکه به کودکان با نیازهای ویژه‌ی یادگیری (از جمله اختلالات ریاضی) نیز کمک می‌کند تا به شکل مرحله‌به‌مرحله و ساختاریافته، مفاهیم شمارش، ساعت و تقارن را بهتر بفهمند.

فعالیت 3: آموزش تقارن همراه با اشکال هندسی چگونگی آموزش توسط معلم در کارگاه ریاضی با بازی به سبک ریبازی:

بلندترین چوب داخل پکیج را بیرون بیاورید و آن را به صورت ایستاده جلوی بچه‌ها قرار دهید.

حالا سه تا مثلث با سه رنگ مختلف از پکیج بردارید و آن‌ها را در سمت چپ چوب بگذارید.

به بچه‌ها بگویید:
«با همین سه مثلث، هر شکلی که دوست دارید بسازید.»

بعد از ساختن شکل بگویید:
«بچه‌ها، حالا می‌خواهیم کاری کنیم که این چوب تبدیل به خط تقارن شود.»

کمی مکث کنید و سؤال بپرسید:
«خط تقارن یعنی چی؟ جواب: یعنی دو طرف چوب باید کاملاً مثل هم باشند.»

پس چندتا مثلث برای سمت راست باید برداریم؟ از چه رنگ هایی؟

حالا مثلث ها را بردارید و سمت راست چوب بگذارید.

مثلث ها نسبت به چوب باید کاملا مثل هم باشند. «وقتی می‌گیم نسبت به چوب یعنی چی؟ یعنی اگر مثلث سبزِ سمت چپ، نزدیک چوب است، مثلث سبزِ سمت راست هم باید همین‌قدر به چوب نزدیک باشد. یعنی جای دو طرف مثل هم باشد.»

برای اینکه مفهوم تقارن بهتر برای بچه‌ها جا بیفتد و مفاهیم دیگر مرور شود، می‌توانیم نمونه سؤال‌های زیر را بپرسیم:

• تعداد مثلث‌های سبز سمت راست را با انگشتان دست راستت نشان بده و تعداد مثلث‌های سبز سمت چپ را با انگشتان دست چپت. حالا بگو هر دو طرف با هم چندتا مثلث سبز می‌شوند؟

• اگر در سمت چپ خط تقارن، سه تا مثلث داشته باشیم، باید در سمت راست چند تا مثلث قرار بگیرد تا شکل متقارن باشد؟ ( تعریف شکل متقارن یعنی شکلی که خط تقارن داشته باشد.)

• به نظر تو خط تقارنِ شکل، ستونی است یا ردیفی؟
  (به دانش‌آموز فرصت بدهید با نگاه‌کردن به دو طرف شکل، تشخیص دهد که آیا خط تقارن، شکل را به دو قسمت چپ و راست تقسیم کرده یا بالا و پایین.)
• حالا تعداد مثلث‌های آبی و سبزِ دو طرفِ خط تقارن را بشمار. هر دو طرف با هم جمعاً چندتا مثلث می‌شوند؟
  (دانش‌آموز می‌تواند با انگشت یا با نشان‌دادن روی تصویر بشمارد.)

این فعالیت‌ها به صورت مهارت‌های دست‌ورزی و در قالب بازی‌های هدفمند، توسط تیم ریبازی در کارگاه‌های «ریاضی با بازی» به دانش‌آموزان پایهٔ اول آموزش داده می‌شود. در این کارگاه‌ها، دانش‌آموزان با انجام فعالیت‌های حرکتی و بازی‌محور، مفاهیم ریاضی را به‌صورت عینی و تجربی یاد می‌گیرند. نکته: بعد از آن‌که دانش‌آموزان فعالیت را به‌صورت مشاهده‌ای و عملی انجام دادند، مربی باید چند سؤال نظری از آن‌ها بپرسد تا مطمئن شود که مفهوم را درک کرده‌اند و می‌توانند آن را با زبان خود توضیح دهند.

 

... جهت مشاهده ادامه مطلب باید عضویت ویژه داشته باشید.

شما می توانید از طریق لینک زیر نسبت به تهیه اشتراک ویژه اقدام نمایید.

< خرید اشتراک ویژه >