بایگانی دسته ی تمرینات دوم ابتدایی

آموزش الگو در دوره اول ابتدایی یکی از آموزشهای مهم و اساسی است.

مفهوم الگو یکی از راهبردهای حل بعضی از مسائل ریاضی در مقاطع مختلف است.

ریبازی این موضوع را به صورت شهودی و عملی به دانش آموز، آموزش می دهد به گونه ای که مربی بتواند روی تمرکز، دقت و خلاقیت دانش آموز نیز نظارت داشته باشد.

سوالات زیر برای فراگیران کارگاه بازی و ریاضی که با ابزار کیت ریبازی آشنایی دارند، طراحی شده است.

نمونه سوال آموزش الگو الگو برای اول ابتدایی:

• با ابزار کیت ریبازی، محوری بسازید که الگوی دوتا دوتا را نشان دهد و سپس شمارش اعداد فرد و اعداد زوج را از دانش آموز بخواهید.( نیاز به ذکر اعداد فرد و زوج نیست.)
• الگوی شمارش 4 تا 4 تا را با ساخت یک برج نشان و سپس شمارش معکوس آن را نیز انجام دهید.

نکته: الگوی شمارش چندتا چندتا را به گونه ای آموزش دهید که هم زمان مفاهیم مختلف را مرور کند.

تصویر 1: آموزش الگو با محور

نمونه سوال آموزش الگو برای دوم ابتدایی:

1: با خلاقیت خود و به وسیله ابزار کیت آموزشی ریبازی، یک الگویی بسازید که در هر قسمت تکرار شونده، دو مثلث و یک مربع وجود داشته باشد.

2: با خلاقیت خود و با استفاده از مهره های دومینو یک سازه ای درست کنید که الگوی عددی زیر را نشان دهد.

1,2,3,4,5

راهنمایی: دیوار نوع اول با پایه 5 یکی از سازه هایی است که دانش آموز می تواند با ساخت آن این الگو را توضیح دهد.

در آینده نزدیک می توانید کتاب “کودکان و ریاضی، تکنیکهای خلاق برای آموزش مفاهیم اولیه” را از طریق سایت ریبازی تهیه نمایید.

فصل اول کتاب ریاضی دوم ابتدایی، آموزش شمارش و اعداد دو رقمی است.

این مفهوم یکی از مفاهیم مهم و پرکاربرد است.

این مفهوم را در کارگاه به گونه ای آموزش می دهیم که کاربرد مفاهیم دیگر را در شمارش  مشاهده کنند.

تجربه ریبازی: دانش آموز بهتر است برای شمارش اشیا یا اشکال، یک قاعده یا ترتیبی برای خود مشخص کند تا بتواند آن را به درستی انجام دهد.

ریبازی ابزار را به گونه ای انتخاب نموده است که بتواند مفاهیم را به صورت شهودی و عملی به دانش آموزان آموزش دهد.

سازه های دومینو یکی از بهترین ابزاری هستند که می توان با آنها تمرینات گوناگونی را برای دانش ­آموز طراحی نمود.

یکی از این سازه ها، چینش به صورت تاپلینگ است که قاعده آن را می توان از کتاب ” کودکان و ریاضی؛ تکنیک­های خلاق برای آموزش مفاهیم اولیه” آموخت.

فعالیتهای عملی و شهودی برای آموزش شمارش

فعالیت 1:

تصویر : کاربرد سازه تاپلینگ برای آموزش شمارش

سوالاتی را می توان برای دانش آموزان به صورت زیر طراحی نمود.

به عنوان مثال:

الف: تعداد مهره های دومینوی داخل تصویر را با شمارش به دست آورید و روش شمارش خود را توضیح دهید.

ب:  جمع تعداد مهره های سبز و آبی  بیشتر است یا یک دسته ده تایی؟

ج: تعداد کل مهره ها را جدول ارزش مکانی قرار بده.

د: چند دسته ده تایی و چند یکی دارد؟

پاسخ: تعداد مهره ها برابر با 22 است و دانش آموزان به صورتهای زیر برای ما شمرده اند:

1: به ترتیب و شمارش یکی یکی

2 : دسته بندی کردن رنگها و شمارش آنها

3: تبدیل به دسته های 5 تایی یا 10 تایی

ریبازی، آموزش شمارش و اعداد دو رقمی را برای دوم ابتدایی ها با ابزار مختلف به صورت عملی و شهودی انجام می دهد.

فعالیت 2:

تعدادی از مهره های فلزی را بدون شمارش به دانش آموز داده و از او بخواهید که با آنها یک شکلی بسازد.

(نمونه تصویر در تصویر شاخص متن می توانید مشاهده کنید.)

سپس از او بخواهید که بگوید چه تعداد مهره در شکل خود استفاده کرده است. آن را به صورت یک عدد دورقمی در جدول ارزش مکانی قرار دهد و تعداد دسته های ده تایی و یکی آن را بگوید.

نکته: برای ما مهم است که دانش آموز فکر کند و مناسب ترین روشِ شمارش را برای خود انتخاب کند.

درک اعداد دو رقمی برای دانش آموز بسیار مهم است.

پیرو مبحث قبلی اعداد دو رقمی برای اول ابتدایی، مواردی را برای آشنایی با مقایسه این اعداد به دانش آموز آموزش می دهیم.

نکته بسیار مهم: برداشت مربی از این مطلب، باید به گونه ای بیان شود که دانش آموز به بهترین و ساده ترین شکل ممکن، مساله ی مقایسه را با تحلیل بیاموزد و بتواند مراحل را توضیح دهد.

بیان مربی در نحوه پرسیدن سوالاتی که در این مطلب بیان شده، بسیار حیاتی است.

نکته: نیاز است که دانش آموز در دوره پیش دبستانی با مفاهیم کم و زیاد (کمتر( ترین) – بیشتر(ین)) آشنایی کامل داشته باشد.

آموزش کمتر و بیشتر

ریبازی معتقد است درک مفاهیم مرتبط با اعداد به یادگیری ریاضی دانش آموز بسیار کمک می کند. این درک با انجام فعالیتهای عملی افزایش خواهد یافت.

توجه کنید که قبل از مقایسه اعداد دو رقمی با یکدیگر، مقایسه اعداد یک رقمی با دو رقمی آموزش داده باشید.

نکته: مقایسه در مرحله اول به تعداد رقم های دو عدد بستگی دارد.

معتقدیم دانش آموز در همان کلاس اول تفاوت رقم و عدد را با مثال، در زمانی که عدد دو رقمی را یاد می گیرد، آموزش ببیند.

نکات مهم در آموزش مقایسه اعداد دو رقمی در کارگاه بازی و ریاضی

• با علامتهایی که در ریاضی برای مقایسه به کار می رود، آشنایی کامل داشته باشد.
• مقایسه را به گونه ای یاد بگیرد که در مقاطع بالاتر نیز به راحتی این عمل را انجام دهد.
• مقایسه به گونه ای صورت بگیرد که مفاهیم مرتبط با اعداد دو رقمی مرور شود.

با یک مثال نکات دوم و سوم را توضیح می دهیم.

حالت الف: دهگان یکی از عددها بزرگتر باشد

مثال 1: مقایسه اعداد دو رقمی 18 و 23

خواسته ها از دانش آموز در کارگاه بازی و ریاضی

•  عدد 18 را با مهره ها بساز.
• عدد 23 را با مهره ها بساز.

نکته: ساخت اعداد دو رقمی در کارگاه بازی و ریاضی بوسیله مهره های دومینو مشابه با تصویر زیر ساخته می شود ( تعداد دسته های ده تایی و یکان عدد 23 را بسازند.)

• ساخت کدام عدد به مهره های بیشتری نیاز دارد؟
• کدام عدد بیشتر ( یا بزرگتر ) است؟
• یکان اعداد دو رقمی 18 و 23 را مشخص کن. کدام یک بزرگتر است؟

نکته: سوال آخری در بالا بسیار حیاتی است زیرا مربی باید بتواند به گونه ای توضیح دهید که دانش آموز متوجه شود در مقایسه دو عدد، ابتدا نباید به یکان توجه نمود.

• دهگان (تعداد دسته های ده تایی)  اعداد دو رقمی 18 و 23 را بگو. کدام بزرگتر (یا بیشتر) است؟

نکته: این سوال نیز بسیار مهم است زیرا باید به گونه ای توضیح داده شود که روش مقایسه را به درستی یاد بگیرد تا در کلاسهای بالاتر که با اعداد چند رقمی آشنا می شود، مقایسه را به راحتی انجام دهد.

نتیجه : اگر دو عدد دو رقمی داشته باشیم که دهگان آنها با هم فرق داشته باشد، عددی بزرگتر است که رقم دهگان آن بزرگتر باشد.

تجربه ریبازی در کارگاه بازی و ریاضی

سوالاتی که بعد از سوال آخر توسط مربی از دانش آموز پرسیده می شود:

• کدام رقم از اعداد دو رقمی برای مقایسه مهم تر بود؟ رقم دهگان
• دهگان اعداد دورقمی کدام سمت نوشته می شود؟ سمت چپ
•  برای مقایسه در اعداد دو رقمی، رقم سمت چپ مهمتر است یا رقم سمت راست؟ سمت چپ

حالت ب: دهگان دو عدد با هم برابر باشد

مثال 2 : عدد 23 و 28 را با یکدیگر مقایسه کنید.

روش بیان مساله به سبک ریبازی:

با سوال جواب را پیدا می کنیم.

سوال : کدام عدد رقم بیشتری دارد؟ ( گفتیم هر عددی که رقم بیشتری دارد بزرگتر است.)  جواب:  رقم های هر دو عدد با هم برابر هستند.

سوال : ابتدا به کدام رقم باید نگاه کنیم؟ جواب :  رقم سمت چپ ( دهگان)

نکته: هر کدام بزرگتر باشد، آن عدد بزرگتر است. آیا در این سوال، رقم دهگان هیچ کدام بزرگتر هست؟ نه؛ بنابراین رقم بعدی رو نگاه می کنیم.

سوال: رقم بعدی ( یکان دو عدد ) کدام عدد بزرگتر است؟ 28 یا 23؟ 28؛ بنابراین 28 بزرگتر است.

نکات مهم در مقایسه دو عدد در حالت کلی:

1: شمردن رقمهای دو عدد ؛ هر کدام رقم بیشتری دارد، بزرگتر است.

2: اگر تعداد رقم ها برابر باشد، به اولین رقم سمت چپ هر دو عدد نگاه می کنیم. هر کدام بزرگتر باشد، آن عدد بزرگتر است.

3: اگر آنها هم با هم برابر باشند، همین جوری به سمت راست حرکت می کنیم، هر کدام که زودتر رقم بزرگتری داشت،بزرگتر است.

نکته : ساخت اعداد دو رقمی را با بازیهایی به آنها آموزش دهید که تمرکز آنها نیز افزاش یابد.

مثال: دسته ها را با تاپلینگ یا برج های هیجانی بسازند.

ساخت عدد 23

ریبازی، آموزش مفهوم را همراه با خلاقیت دانش آموز ترکیب کرده و آن را برای او جذاب می نماید.

آموزش ریاضی با این سبک بسیار زیباتر است.

طراحی مساله تقارن به سبک ریبازی در کارگاه ریاضی با بازی

به عنوان مثال، مساله زیر را نگاه کنید.

مساله: اگر در یک قسمت از چهار قسمت شکل متقارن، سه مثلث و چهار مربع وجود داشته باشد، در کل شکل متقارن، روی هم چند مثلث و مربع وجود دارد؟ با ساختن شکل متقارن جواب را بیابید.

 روش توضیح برای دانش آموزان:

الف: شکل متقارن یعنی چه؟

ب: تقارن چند قسمتی است؟

ج: سه مثلث و چهار مربع در کجا قرار دارند؟

در کارگاه ریاضی با بازی ( بازی و ریاضی ) باید به سوالات بالا جواب دهند. اگر سوالات به این نحو پرسیده شود، میزان درک مطلب آنها افزایش خواهد یافت چرا که باید با مراجعه به مساله، جواب سوالات را بیابند.

جواب الف : شکل متقارن شکلی است که خط تقارن داشته باشد.

جواب ب: چهار قسمتی؛ چون تقارن چهار قسمتی است پس شکل، هم خط تقارن عمودی دارد دارد هم خط تقارن افقی.

جواب ج: در یک قسمت از چهار قسمت.

ادامه توضیح:

با ابزار کیت آموزشی ریبازی یک شکلی بسازید که چهار قسمت داشته باشد. حال در یکی از چهار قسمت، سه مثلث و چهار مربع قرار بده.

قرار دادن اشکال با خلاقیت دانش آموز در یک قسمت

حال شکل را به گونه ای تکمیل کنید که تقارن چهارتایی داشته باشد.

شکل متقارن

 حل مساله با استفاه از تصویر ساخته شده:

در قسمت اول چند مربع وجود دارد؟ 4 تا

بنابراین در هر قسمت باید4 مربع وجود داشته باشد.

به طریق مشابه تعداد مثلثها برای او توضیح داده می شود.

پس تعداد مربع ها:

4+4+4+4=16

تعداد مثلثها:

3+3+3+3=12

حال جمع مثلثها و مربع ها را با روش فرآیندی حل کنند.

ریبازی با طراحی کیت آموزشی، تمام مفاهیم پایه ای ریاضی را در کارگاه ریاضی با بازی ( بازی و ریاضی) به صورت عملی و مشاهده ای به دانش آموز آموزش می دهد.

آموزش داخل و خارج در کارگاه ریاضی با بازی به سیک ریبازی

نمونه تمرینات با کیت ریبازی

تمرین: با چوبها یک چهارگوش بساز. در ادامه داخل چهارگوش با چوبها یک سه گوش یساز.

2 تا از مهره های فلزی داخل کیت را داخل سه گوش قرار بده.

سه مهره فلزی دیگر جایی قرار بده که داخل چهارگوش باشد ولی داخل سه گوش نباشد.

آموزش داخل و خارج

بعد از انجام فعالیتهای فوق سوالات زیر را از او بپرسید.

• چند مهره فلزی داخل چهارگوش قرار دارد؟

سپس از او خواسته شود که سه مهره دیگر خارج چهارگوش قرار دهد و به سوال زیر پاسخ دهد.

• چند مهره فلزی خارج سه گوش قرار دارد؟

مثال: ساخت چهارگوش و سه گوش را مطابق تمرین قبل انجام دهد.

سپس سه مهره به او بدهید و از او بخواهید که خواسته های شما را انجام دهد.

خواسته شما: دوست دارم در نهایت، یک مهره داخل سه گوش، یک مهره داخل چهارگوش و دو مهره خارج چهارگوش ببینم.

نکته: به زبان کودکانه این خواسته را از او طلب می کنید تا خوب متوجه شود که چه کاری را باید انجام دهد.

تمرین پیش دبستانی ها:

تمرین1: با مهره های دومینو یک سه گوش و یک چهارگوش بسازد. سپس یک برج بسازد که سه گوش داخل آن و چهارگوش خارج آن باشد.

در اکثر پیش دبستانی ها، سطلهای رنگی و توپهای رنگی قرار دارد.

تمرین 2: سه توپ زرد و دو توپ آبی توسط دانش آموز در فاصله مناسب داخل دو سطل آبی و زرد انداخته شود. اگر یک توپ زرد و یک توپ آبی داخل سطلهای متناظر خود نیفتاده باشد، تعداد توپهای خارج سطل زرد را بگوید.

نکته: توپ داخل سطل آبی، خارج سطل زرد است و این را باید متوجه شود.