آموزش بازی قائم موشک برای تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان

قبل از این که به چگونگی استفاده از بازی قائم موشک برای تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان بپردازیم،  توضیحاتی مفید و مختصری را در مورد حافظه انسان ارائه می دهیم. برای آشنایی با حافظه کوتاه مدت، ابتدا نگاه می کنیم که این حافظه در کدام قسمت از فرآیند کاریِ سیستم حافظه‌ی انسان قرار می‌گیرد. روان‌شناسان بر این عقیده اند که انسان دارای یک نوع سیستم حافظه‌ای با سه مرحله‌ی مجزا است: حسی، کوتاه‌مدت و بلندمدت. حافظه حسی بسیار فرار و ماندگاری آن کمتر از یک ثانیه است.

این حافظه این امکان را برای شما فراهم می آورد که تصاویر، صداها و یا سایر حس‌ها را به صورت تقریبا تصویری در خاطرتان حفظ کنید. این تصاویر فوق‌العاده فرّار هستند و خیلی سریع به حافظه کوتاه مدت منتقل می‌شوند.حافظه کوتاه مدت را می توان به عنوان بخشی از یک فرآیند ذهنی بیش از آنکه جای مشخصی در مغز داشته باشد، در نظر گرفت. اطلاعات بعد از انتقال از حافظه حسی به حافظه کوتاه مدت، به مدت 15 الی 30 ثانیه در حافظه کوتاه مدت ذخیره می شوند. و کاربردهای زیادی در رخدادهای زندگی امروزی دارند.

به عنوان مثال استفاده از رمزهای پویا برای انتقال پول از طریق نرم افزارهای گوشی موبایل، حفظ شماره تلفن های مورد نیاز قبل از اینکه بتوانید آن را یادداشت کنید، شرکت در مسابقاتی نظیر هوش برتر و …… حافظه کوتاه مدت در واقع یک منبع ذخیره موقت اطلاعات است. و می توان آن را به عنوان یک فیلتر برای تشخیص اطلاعات نیز در نظر گرفت. به عبارتی اگر تشخیص دهید که اطلاعات با ارزش هستند اقدامی برای به خاطر سپردن آنها انجام خواهید داد و آنها را به حافظه بلند مدت انتقال می دهید.

یکی دیگر از مسائل مهم در کودکان افزایش دقت و تمرکز آنها است. پیشنهاد می کنیم مطلب آموزش بازی جفت چین که برای افزایش دقت و تمرکز کودکان است مطالعه نمایید. برای مطالعه اینجا کلیک نمایید.

چرا باید برای تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان خود برنامه ای داشته باشیم؟

آن چه مسلم است این است که اگر در حافظه کوتاه مدت ما اختلالی ایجاد شود، می‌تواند آزاردهنده، ناراحت‌کننده و خجالت‌آور باشد و مسلما فرد می‌خواهد جلوی بدتر شدن آن را بگیرد. بیشتر ما آدم‌ها فکر می‌کنیم مغزمان جاودان است و به این ترتیب با بی‌توجهی، کاری می‌کنیم که در نهایت مغز بیچاره دست از کار بکشد یا دیگر به خوبی همیشه کار نکند.

یکی از راههای داشتن مغز خوب ورزشهای ذهنی است و با این ورزشها می توان برای تقویت حافظه کوتاه مدت اقداماتی نیز انجام داد. روشهای متفاوتی برای تقویت حافظه کوتاه مدت وجود دارد ولی  اگر بتوانید چند روش‌ را با هم انجام دهید به نتیجه بهتری دست خواهید یافت.

یکی از بازی هایی که برای تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان می توان استفاده نمود، بازی قائم موشک نام دارد. محتویات این بازی شامل 35 کارت و 6 تشتک رنگی با رنگهای متفاوت است از طرفی یک تاس هم دارد که هر وجه آن همرنگ با رنگ یکی از تشتک هاست. محتویات اسباب بازی را در تصویر زیر می بینید.

 

چگونگی انجام بازی قائم موشک برای تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان

این بازی به شکل زیر صورت می گیرد: چند کارت را روی میز گذاشته و کودک آنها را مشاهده می کند. بعد از اینکه خوب مشاهده کرد، تشتکهای رنگی را روی هر یک از تصاویر می گذاریم به گونه ای که تصاویر پیدا نباشند. کودک باید در حین گذاشتن تشتک خوب دقت کند که هر تشتک رنگی روی چه تصویری گذاشته می شود. سپس تاس را پرتاب کنید .

تاس یک رنگی را مثلاً آبی مشخص می کند. کودک باید نام تصویری را که زیر تشتک آبی قرار دارد، بگوید. تصویر زیر انجام یک بار بازی را با سه کارت و تاس برای یک کودک نشان میدهد. سعی کنید که تعداد کارتها متناسب با توانایی کودک برای بازی انتخاب کنید.

توضیح بازی:

مطابق با تصویر سه کارت که عکسهای گل، حیوان و یک میوه است را جلوی کودک قرار می دهیم. وقتی خوب کارتها را نگاه کرد، کارتها را با تشتکهای سبز، آبی و زرد می پوشانیم. سپس تاس را پرتاب می کنیم. دقت می کنیم که چون در بازی سه کارت و سه تشتک داریم پس باید رنگ تاس مطابق با رنگ سه تشتکی که داریم بیاید وگرنه دوباره تاس را پرتاب می کنیم. اگر تاس رنگ زرد بیاید از کودک می پرسیم که زیر تشتک زرد چه تصویری  قرار دارد؟

سعی کنید قبل از پرتاب تاس برای دفعه بعدی، کارتهای زیر تشتک ها را جلوی روی فراگیران تغییر دهید تا باعث تقویت حافظه کوتاه کودکان  شوید.

خلاقیت ریبازی در این است که از اسباب بازی قائم موشک همزمان علاوه بر تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان برای آموزش مفاهیم پایه ای ریاضی نیز استفاده می کند. به مثال زیر توجه کنید که ریبازی با استفاده از کارتها چگونه بازی را انجام می دهد.

مثال1: مطابق با تصویر کارتها و تشتک ها را بچینند.

بعد از چیدن کارتها و تشتک ها سوالات زیر را از کودک بپرسید:

تشتکها به صورت ردیفی چیده شده اند یا ستونی؟

تعداد ردیفهایی که با کارتها ساخته اند را با انگشتان دست راست خود نشان بدهید. جواب: دقت کنید که دو ردیف داریم.

نام اشیایی را که روی کارتهای ردیف بالا وجود دارد از چپ به راست بگویند. جواب: آدم برفی، ماهی و بالن

نام اشیایی را که روی کارتهای ردیف پایینی وجود دارد از راست به چپ بگویند. جواب: فیل، سیب و خوک

حالا بازی را برای تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان و مرور آموزش مفاهیم پایه ای به صورت زیر با دانش آموز انجام دهید. از او بخواهید که هر شش کارت را خوب نگاه کند. توجه کنید که اگر کودک شما از حافظه کوتاه مدت خوبی برخوردار نیست، از یک ردیف شامل سه کارت برای بازی استفاده نمایید تا کم کم حافظه او تقویت گردد.

جهت شمارش ردیفها را از بالا به پایین و جهت شمارش کارتها را  در هر ردیف از چپ به راست برای او معرفی کنید. در ادامه از او بخواهید که تشتک زرد رنگ را روی کارت سوم ردیف دوم قرار دهد. بنابراین تشتک زرد رنگ روی کارت فیل قرار می گیرد.

از او بخواهید که تشتک آبی را روی کارت دوم ردیف اول قرار دهد. بنابراین تشتک آبی روی ماهی قرار می گیرد.

در ادامه از او بخواهید که تشتک قرمز را روی کارت سوم ردیف اول قرار دهد. در نتیجه تشتک قرمز روی بالن قرار می گیرد.

حال برای تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان از او سوالات زیر را بپرسید.

• زیر تشتک زرد چه کارتی قرار دارد؟
• زیر تشتک قرمز چه کارتی قرار دادر؟
• زیر تشتک آبی چه کارتی قرار دارد؟

مثال2: چوب داخل کیت آموزشی ریبازی را به صورت ستونی قرار دهید. با کارتهای آدم برفی، خوک و سیب یک ستون در سمت چپ چوب بسازید. در کنار آنها با تشتکهای سبز، آبی و بنفش یک ستون بسازید. در سمت چوب با کارتهای ماهی، بالن و فیل یک ردیف بسازید.

جهت شمارش کارتهای ستونی و جهت شمارش کارتهای ردیفی را مشخص می کنیم. کارتهای ستونی را از پایین به بالا می شماریم. یعنی کارت اول سیب، کارت دوم خوک و کارت سوم آدم برفی است. کارتهای ردیفی را از سمت چپ به راست می شماریم.یعنی کارت اول ردیفی، ماهی است. کارت دوم ردیفی بالن و کارت سوم فیل است.

حال بازی را برای تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان به صورت زیر انجام دهید. تاس را پرتاب کنید. از او بخواهید که تشتک همرنگ با تاس را روی کارت دوم ستون قرار دهد. رنگ تشتک نارنجی آمده است. بنابراین باید تشتک نارنجی را روی خوک قرار دهد.

دوباره تاس را پرتاب کنید و تشتک همرنگ با آن را روی کارت سوم ردیف قرار دهید. لذا باید تشتک را روی فیل قرار دهد.

بنا بر توانایی فراگیر می توانید تاس را تا شش مرتبه پرتاب کنید و سپس سوالات مربوط به کارتهایی که زیر تشتکها قرار دارد را از فراگیر بپرسید.